Trước mỗi chuyến đi dài, việc kiểm tra xe ô tô không chỉ giúp bạn yên tâm hơn trên hành trình mà còn phòng ngừa được những sự cố không đáng có như hết dầu, nổ lốp, hỏng phanh hay quá nhiệt động cơ. Nhiều người thường chủ quan cho rằng xe mới hoặc xe vừa bảo dưỡng thì không cần kiểm tra, nhưng thực tế, điều kiện đường xa – thời tiết – tải trọng có thể ảnh hưởng lớn đến khả năng vận hành.
Trong bài viết này, Blog Xe sẽ phân tích chi tiết về thông số kỹ thuật, khả năng vận hành, chi phí đầu tư và kinh nghiệm lựa chọn, giúp bạn đưa ra quyết định phù hợp và tiết kiệm nhất.
Kiểm tra dầu động cơ và các loại dung dịch trước chuyến đi dài
Dầu động cơ chính là “máu” của xe. Trước khi khởi hành, hãy kiểm tra mức dầu bằng que thăm dầu – đảm bảo nằm trong khoảng giữa mức Min và Max. Nếu dầu có màu đen đặc, mùi khét hoặc đã đi quá 5.000 – 10.000 km mà chưa thay, bạn nên thay mới.
Bên cạnh dầu máy, còn có những dung dịch khác cần được kiểm tra:
- Dầu phanh (Brake Fluid): giúp duy trì áp lực phanh ổn định. Nếu mức dầu giảm bất thường, có thể phanh bị rò rỉ.
- Nước làm mát: đảm bảo động cơ không quá nhiệt, đặc biệt khi leo đèo hoặc di chuyển liên tục.
- Dầu hộp số (nếu xe số tự động): mức dầu thấp có thể làm trượt số hoặc tăng nhiệt trong hộp số.
- Dung dịch rửa kính: nhỏ nhưng cần thiết, giúp duy trì tầm nhìn khi di chuyển qua khu vực bụi bẩn hoặc trời mưa.
Lưu ý: nên dùng dầu động cơ đúng cấp độ nhớt theo hướng dẫn của nhà sản xuất (ví dụ: SAE 5W-30, 10W-40) và thay lọc dầu cùng lúc để đạt hiệu quả bôi trơn tối ưu.
Kiểm tra lốp xe – yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến an toàn
Lốp xe là bộ phận duy nhất tiếp xúc trực tiếp với mặt đường. Khi di chuyển đường dài, đặc biệt là cao tốc hoặc đường gồ ghề, lốp phải chịu tải trọng lớn và nhiệt độ cao.
Các bước kiểm tra cơ bản:
- Áp suất lốp: sử dụng đồng hồ đo, bơm đúng áp suất khuyến nghị (thường 30–35 psi). Lốp non hơi gây tốn nhiên liệu, lốp quá căng khiến xe xóc và giảm độ bám đường.
- Độ mòn gai: nếu gai lốp dưới 1,6 mm hoặc mòn không đều, cần thay mới.
- Kiểm tra vết nứt, phồng: đặc biệt ở hông lốp, vì dễ gây nổ lốp khi chạy tốc độ cao.
- Lốp dự phòng: đừng quên kiểm tra áp suất và tình trạng lốp dự phòng, cùng dụng cụ tháo lắp (kích, tuýp vặn, khóa).
Một mẹo nhỏ: nên đảo lốp sau mỗi 8.000–10.000 km để đảm bảo mòn đều và kéo dài tuổi thọ.
Hệ thống phanh – “lá chắn sinh mạng” cần được kiểm tra kỹ
Phanh xe cần đảm bảo phản ứng nhanh, đều và không phát ra tiếng kêu lạ. Để kiểm tra nhanh, bạn có thể đạp phanh khi xe đứng yên: bàn đạp phải cứng vừa phải, không bị lún sâu hoặc nhấp nhả bất thường.
Kiểm tra thêm:
- Má phanh: nếu má mòn quá giới hạn, khi phanh phát ra tiếng rít, cần thay ngay.
- Đĩa phanh: không được bị xước sâu hoặc biến dạng.
- Phanh tay: phải giữ được xe khi dừng trên dốc nhẹ.
Với xe có hệ thống phanh ABS, đèn báo ABS phải tắt sau khi khởi động. Nếu vẫn sáng, có thể cảm biến bị lỗi, cần mang xe đi kiểm tra.
Hệ thống điện, đèn và ắc quy
Điện là “mạch thần kinh” của xe. Trước chuyến đi, hãy bật thử toàn bộ hệ thống:
- Đèn pha, đèn hậu, xi-nhan, đèn phanh, đèn sương mù – đảm bảo hoạt động bình thường.
- Còi xe và gạt mưa – đặc biệt cần thiết trong điều kiện thời tiết xấu.
- Ắc quy: kiểm tra cọc bình, dây nối chắc chắn, không bị oxi hóa. Dòng điện yếu hoặc khởi động chậm là dấu hiệu bình sắp hết.
Nếu xe để lâu không dùng, nên sạc lại bình hoặc kiểm tra điện áp (trên 12,4V là bình thường).
Kiểm tra hệ thống treo và gầm xe
Hệ thống treo giúp xe êm ái và ổn định. Trước chuyến đi, bạn nên để ý:
- Giảm xóc: nếu xe rung hoặc lệch khi vào ổ gà, có thể giảm xóc đã yếu.
- Rotuyn, cao su càng A: quan sát xem có rơ lắc hoặc rách không.
- Gầm xe: kiểm tra rò rỉ dầu, nước hoặc các bulông lỏng.
Nếu xe có tiếng “cọc cọc” khi đi qua ổ gà, cần mang đến gara kiểm tra rotuyn lái hoặc bi càng A.
Hệ thống lái và vô lăng
Khi lái thử, nếu vô lăng nặng bất thường hoặc lệch hướng, rất có thể hệ thống lái gặp trục trặc.
- Với trợ lực thủy lực, hãy kiểm tra mức dầu lái (Power Steering Fluid).
- Với trợ lực điện (EPS), đèn báo EPS không được sáng liên tục.
Một hệ thống lái trơn tru giúp bạn dễ dàng điều khiển và tránh mất lái khi vào cua tốc độ cao.
Kiểm tra nước làm mát và hệ thống điều hòa
Hệ thống điều hòa không chỉ để làm mát khoang lái mà còn giúp hạ nhiệt động cơ gián tiếp qua dàn ngưng.
- Kiểm tra mức nước làm mát trong két phụ, châm thêm nếu thiếu.
- Nếu nhiệt độ máy tăng bất thường hoặc có mùi khét, dừng xe kiểm tra ngay.
- Điều hòa: bật thử các chế độ lạnh/nóng, đảm bảo gió thổi đều và không có tiếng lạ.
Chuẩn bị dụng cụ và vật dụng dự phòng
Trước mỗi chuyến đi dài, bạn nên mang theo:
- Bộ dụng cụ sửa chữa cơ bản (kích, tuýp, mỏ lết, tua vít).
- Dây câu bình, bơm hơi mini, bộ vá lốp nhanh.
- Đèn pin, áo mưa, nước uống và hộp sơ cứu y tế.
- Giấy tờ xe, bảo hiểm, giấy phép lái xe – luôn để ở vị trí dễ lấy.
Những vật dụng này có thể giúp bạn xử lý nhanh khi gặp sự cố giữa đường mà không cần gọi cứu hộ ngay.
Kiểm tra hệ thống truyền động và hộp số
Hệ thống truyền động ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tăng tốc và tiết kiệm nhiên liệu.
- Với xe số sàn, cần thử ly hợp (côn) xem có trượt hay không.
- Với xe số tự động, chuyển qua các chế độ P – R – N – D để cảm nhận độ êm.
- Nếu có rung giật khi sang số, nên kiểm tra lại dầu hộp số hoặc cảm biến tốc độ.
Đảm bảo hộp số hoạt động trơn tru sẽ giúp xe vận hành ổn định trong suốt hành trình dài.
Kết luận
- Việc kiểm tra xe trước mỗi chuyến đi dài là thói quen an toàn, tiết kiệm và cần thiết với mọi tài xế.
- Chỉ mất khoảng 30 phút nhưng có thể giúp bạn tránh hàng giờ xử lý sự cố giữa đường.
- Luôn chuẩn bị kỹ: dầu – lốp – phanh – điện – nước làm mát – giấy tờ.
- Nếu xe có dấu hiệu bất thường, hãy mang đến gara để kiểm tra chuyên sâu.
